Πρόσβαση σε αναρτήσεις του DROPBOX

 Δημόσια διαβούλευση για την αναθεώρηση των Προδιαγραφών Εκπόνησης Δασοπονικών Μελετών

Ανακοινώθηκε (7/12/2016) στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ: (http://www.ypeka.gr) σχετική διαβούλευση επί τη βάση τριών κειμένων:  

1) Μια πρότασης σχεδίου προδιαγραφών του ΓΕΩΤΕΕ (2009) (Β' σχ. ανάρτησης)

2) Μιας πρότασης (συμπληρωματικού) σχεδίου προδιαγραφών του ΤΕΙ (2016) (Α' σχετ.  ανάρτησης) και

3) Της πρόταση πλαισίου Σύνταξης νέων Προδιαγραφών Μελετών Δασών & Δασικών Οικοσυστημάτων της Γ.Δ.Δ. (2016).

Παρατηρήσεις και αναλυτικά σχόλια υποβλήθηκαν στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Υπουργείου: diaxiristikasxediadason@prv.ypeka.gr και  μπορείτε να βρείτε τα παραπάνω τρία κείμενα στο Φάκελο του Dropbox: ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΔΙΑΧΚΩΝ  ΣΧΕΔΙΩΝ (Διαβούλευση 2017) στην ηλεκτρ. διεύθυνση:

https://www.dropbox.com/sh/e986ywci5dwre5r/AACe4KpSEpmJxMlJQVAjEPTxa?dl=0

Η δασοπονία υπό απειλή υποβάθμισης

(επ' ευκαιρία της διαβούλευσης για τις προδιαγραφές εκπόνησης δασοπονικών μελετών)

Υπό Δρ. Στυλιανού Γκατζογιάννη, ειδικού σε θέματα διαχείρισης δασών

Αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι της δασοπονίας,

δυο αποφάσεις, η μια οριστική και η δεύτερη υπό "διαβούλευση", ακυρώνουν τη δασολογία ως επιστήμη, τουλάχιστον σε ότι αφορά τη διαχείριση των δασών και τη δασική οικονομία, και την υποκαθιστούν με εμπειρογνωμοσύνες παρωχημένων εποχών και αντιλήψεων.

Η πρώτη αφορά στην Υπουργική απόφαση (115963/6070/2014 (ΦΕΚ Β’  2980). Έγκριση Οδηγού Εφαρμογής Υποδείγματος για την Εκτίμηση της Αξίας Δασικής Γης στην Ελλάδα) που διαμορφώνει ένα σύστημα αξιών στην ελληνική δασοπονία και η δεύτερη τα υπό διαβούλευση σχέδια προδιαγραφών για την εκπόνηση δασοπονικών μελετών.

Η πρώτη είναι λιγότερο σοβαρή, από άποψη επιπτώσεων στη δασοπονία, γιατί πολύ σύντομα θα καταπέσει στο πρώτο δικαστήριο που θα προκληθεί, όταν κατά την εφαρμογή της προκύψουν διαφωνίες μεταξύ πολιτών και δημοσίου. Και θα εκπέσει γιατί η προτεινόμενη μεθοδολογία εκτίμησης της αξίας των δασών είναι αυθαίρετη, ατεκμηρίωτη και επιπλέον σβήνει μονοκονδυλιά κάθε σχετική επιστημονική γνώση που αναπτύχθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο κατά τα τελευταία 200 χρόνια. Όποιος ενδιαφέρεται να εμβαθύνει στις ανισορροπίες της απόφασης αυτής μπορεί να μελετήσει την επιστολή που στάλθηκε στην ΚΥ (και στους Υπουργούς Γεωργίας και ΥΠΕΚΑ) προκειμένου να προβούν σε ανάκληση της εν λόγω απόφασης, χωρίς βεβαίως να έχει δοθεί μέχρι σήμερα κάποια απάντηση (βλέπε επιστολή 1 στην κατωτέρω (α) ηλεκτρ. διεύθυνση).

Η δεύτερη αφορά στο ζήτημα των προδιαγραφών, το οποίο είναι επίκαιρο και που μια ενδεχόμενη απόφαση, χωρίς ουσιώδους μεταβολές στο περιεχόμενο των υπό διαβούλευση κειμένων (του σχεδίου προδιαγραφών του ΓΕΩΤΕΕ και του ΤΕΙ), μέλει να επηρεάσει αρνητικά το μέλλον της ελληνικής δασοπονίας στο σύνολό της για πολλές δεκαετίας.

Την ανάγκη αναθεώρησης των προδιαγραφών επισημαίνουν ήδη από το 1965 οι ίδιες οι ισχύουσες προδιαγραφές, στην εγκύκλιο 158072/1120/1965, όταν χαρακτηρίζονται ως «Προσωρινές πρότυπες τεχνικές προδιαγραφές εργασιών συντάξεως δασοπονικών και λοιπών μελετών δασών και δασικών εκτάσεων». Αφήνουν μάλιστα να εννοηθεί ότι πρέπει να δημιουργηθεί η αναγκαία υποδομή για μετάβαση από τις  "διαχειριστικές εκθέσεις", του παρελθόντος, σε σύγχρονα διαχειριστικά σχέδια, εστιάζοντας σε τρεις κρίσιμους τομείς αλλαγών: Α. Στο πλαίσιο κατάρτισης ενός διαχειριστικού σχεδίου, Β. Στην απογραφή και Γ. Στο σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων διαχείρισης των δασών.

Το πρώτο ζήτημα σχετικά απλό αρκούσε να ακολουθήσει κανείς τα βήματα σχεδιασμού που προβλέπουν τα σύγχρονα διαχειριστικά σχέδια για να καταλήξει σε τρία βασικά κεφάλαια και αντίστοιχα βήματα κατάρτισης ενός διαχειριστικού σχεδίου (τα οποία βέβαια αγνόησαν οι συντάκτες των σχεδίων του ΓΕΩΤΕΕ): Α) Στην απογραφή/ πληροφόρηση, Β) στην αξιολόγηση της κατάστασης και των μελλοντικών προοπτικών και Γ) στο σχεδιασμό της διαχείρισης ενός δάσους, κάτω από συνθήκες αειφορίας.

Το δεύτερο ζήτημα, η απογραφή και χαρτογράφηση ενός δάσους, παρόλο που και αυτό ήταν λυμένο για τα προηγμένα (δασοπονικά) κράτη της Ευρώπης, εντούτοις παρέμεινε για τη χώρα μας ως ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα, γιατί η επίλυσή του προϋπέθετε αφενός μεν προσπάθειες προσαρμογής μεθόδων απογραφής κάτω από ελληνικές συνθήκες (φυσικές και οργανωτικές) και αφετέρου τη δημιουργία βοηθητικών μέσων και εργαλείων που θα διευκόλυναν την υλοποίηση οποιουδήποτε συστήματος απογραφής, όπως πχ. μαζοπίνακες, καμπύλες ύψους, συστήματα σταθμοδεικτικών καμπυλών, πίνακες παραγωγής, κλείδες αξιολόγησης δασικών λειτουργιών και άλλα.

Το τρίτο ζήτημα, ανεπτυγμένο και αυτό σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα μπορούσε ίσως να μεταφερθεί και κάτω από ελληνικές συνθήκες, πλην όμως η οργάνωση της αειφορίας και η ανάπτυξη του σχεδιασμού, εξαρτώμενες πλήρως από το επίπεδο πληροφόρησης που παρείχε η απογραφή δασών, παρέμεινε και αυτό σε ένα επίπεδο που απείχε πολύ από το να μπορεί να χαρακτηριστεί ως ορθολογικό και αντίστοιχο των αναγκών της Ελληνικής δασοπονίας.

Στην πορεία των ετών, από το 1965 μέχρι σήμερα, πολυάριθμοι Έλληνες ερευνητές (Ντάφης, Παναγιωτίδης, Δαμαλάς, Γκόφας, Απατσίδης, Στάμου, Μάτης, Γκατζογιάννης και πολλοί άλλοι), τους οποίους αγνόησαν επιδεικτικά οι συγγραφείς των υπό διαβούλευση σχεδίων, εργάστηκαν και δημιούργησαν ένα σύνολο μεθόδων και εργαλείων ικανών να αναβαθμίσουν καθοριστικά τόσο την απογραφή όσο και το σύστημα διαχείρισης των ελληνικών δασών (βλέπε βιβλιογραφία στην κατωτέρω (β) ηλεκτρ. διεύθυνση).

Η πλήρης αγνόηση και στην ουσία απαξίωση, εκ μέρους των ομάδων εργασίας, τόσο του ΓΕΩΤΕΕ όσο και του ΤΕΙ, κάθε βήματος προόδου και συνεισφοράς των παραπάνω ερευνητών, σε συνδυασμό και με τα λάθη και τις αστοχίες που συνοδεύουν τα κείμενα των ομάδων αυτών, αποτέλεσε και το λόγο για την παρούσα επιστολή.

Ειδικά σε ότι αφορά τη συνεισφορά του Εργαστηρίου Δασικής Διαχειριστικής του ΙΔΕ/ ΕΘΙΑΓΕ, την ευθύνη του οποίου είχα για πάρα πολλά χρόνια, η ερευνητική προσπάθεια επικεντρώθηκε, στη διάρκεια των τελευταίων 40 χρόνων, στην επίλυση προβλημάτων και των τριών κατευθύνσεων που αναφέρθηκαν παραπάνω, και έγιναν τα ακόλουθα βήματα προόδου:

1ον: Αναπτύχθηκε ένα πρόγραμμα συνεργασιών με τοπικά δασαρχεία της χώρας (Δράμας, Αριδαίας, Σερρών, Σουφλίου, Καστοριάς, Γρεβενών, Καλαμάτας, Αρναίας, Πολυγύρου κ.ά.) προκειμένου να εξεταστούν δυνατότητες αναβάθμισης του συστήματος απογραφής και διαχείρισης των δασών, στα πλαίσια εκπόνησης συγκεκριμένων διαχειριστικών σχεδίων δημοσίων δασών. Η συνεργασία αυτή είχε τα εξής αποτελέσματα:

* Δοκιμάστηκε η εφαρμογή εναλλακτικών γνωστών συστημάτων απογραφής και εξήχθησαν σημαντικά συμπεράσματα για την εφαρμοσιμότητά τους (από τεχνική, οργανωτική και οικονομική άποψη) κάτω από ελληνικές συνθήκες.

* Συγκεντρώθηκε υλικό με τη βοήθεια του οποίου καλύφθηκε βαθμιαία ένα μεγάλο κενό στο χώρο των βοηθητικών μέσων απογραφής και διαχείρισης των δασών, όπως είναι τα συστήματα σταθμοδεικτικών καμπυλών, οι πίνακες παραγωγής και οι κλείδες αξιολόγησης δασικών λειτουργιών, για το σύνολο σχεδόν των σημαντικών, από παραγωγική άποψη, ειδών της χώρας (οξιά, δρυς, δασική πεύκη, ερυθρελάτη, τραχεία πεύκη και μαύρη πεύκη).

* Εκπονήθηκαν τα διαχειριστικά σχέδια των ως άνω δασών, τα οποία, εγκεκριμένα από τις περιφερειακές δασικές υπηρεσίες και κοινοποιηθέντα στην ΚΔΥ, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως υποδείγματα για μια ενδεχόμενη αναβάθμιση της διαχείρισης του συνόλου των δασών της χώρας (βλέπε επιστολή 2 στην (α) ηλεκτρ. διεύθυνση και πιλοτικές εφαρμογές στη (γ)).

2ον: Με βάση τα συμπεράσματα από τις πιλοτικές αυτές εφαρμογές και λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αναφορικά ιδιαίτερα με τα ζητήματα του περιβάλλοντος, τη δασική πολιτική για την αειφορική διαχείρισης των δασών και τις τεχνολογικές εξελίξεις, καταρτίστηκε (καθ' υπόδειξη και υποστήριξη της ΚΔΥ) και υποβλήθηκε προς έγκριση το ακόλουθο σχέδιο προδιαγραφών (βλέπε εργασία 1 στην (β) ηλεκτρ. διεύθυνση):

"Γκατζογιάννης, Σ.  2008. Σχέδιο προδιαγραφών εκπόνησης σχεδίων διαχείρισης δασών/ δασικών οικοσυστημάτων. Β’ Έκδοση. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής και Δασικής Οικονομικής του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών. ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. Αυτοτελής έκδοση. 144 σελ. ISBN: 978-960-88241-2-6".

Το σχέδιο αυτό συνοδευόμενο και από ένα λειτουργικό πρόγραμμα κοστολόγησης των εργασιών κατάρτισης ενός διαχειριστικού σχεδίου (βλ. εργασ. 1a στον ίδιο ως άνω φάκελο), τέθηκε υπό δημόσια διαβούλευση (93585/2844/24-06-2008 ΥΑΑ&Τ), η οποία  είχε από όλους σχεδόν τους φορείς θετικές κρίσεις, ακόμα και από επιστημονικές επιτροπές του ΓΕΩΤΕΕ. Aκολούθησε σχετική εισήγηση προς τον υπεύθυνο για τα δάση Υφυπουργό Γεωργίας σε ειδική προς τούτο σύσκεψη (βλ. πρόσκληση 99394/15.10.2008 ΥΑΑ&Τ) για έκδοση σχετικής Υπουργικής Απόφασης. Εντούτοις το ζήτημα δεν τελεσφόρησε γιατί κάποιοι συνάδελφοι δασολόγοι, έπεισαν το ΔΣ του ΓΕΩΤΕΕ να μην ασχοληθεί με την αξιολόγηση του σχεδίου αυτού, αλλά (παρακάμπτοντας τη σχετική εντολή του ΥΑΑ&Τ) να εκπονήσει εκ των ενόντων (εντός τριών μηνών) ένα (αντι-) σχέδιο προδιαγραφών, το υπό διαβούλευση σήμερα σχέδιο του ΓΕΩΤΕΕ (Το Α΄σχετικό της ανάρτησης, βλέπε (β) ηλεκτρ. διεύθυνση).

Το σχέδιο αυτό συνέταξε ομάδα εργασίας με επικεφαλής καθηγητή δασοκομίας και όχι δασικής διαχειριστικής, ιδιώτες μελετητές και δυο στελέχη της δασικής υπηρεσίας, μεταξύ αυτών και κος Γεώργιος Αμοργιανιώτης, μετέπειτα Ειδικός Γραμματέας Δασών. Το σχέδιο αυτό του ΓΕΩΤΕΕ δεν μπόρεσε στη συνέχεια να εγκριθεί, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ο κος Αμοργιανιώτης ήταν επικεφαλής των δασικών υπηρεσιών την περίοδο 2010 - 2015. Και δεν μπόρεσε βέβαια να εγκριθεί γιατί είχε σοβαρότατα λάθη και αδυναμίες, που για να ξεπεραστούν ανατέθηκε από την ΚΔΥ, όπου ο ίδιος ήταν επικεφαλής, η βελτίωσή τους σε ομάδα του ΤΕΙ Δασοπονίας, η οποία, αφού έλαβε  ένα υπερβολικά (κατά την κρίση μας) μεγάλο χρηματικό ποσό, υπό μορφή προγράμματος έρευνας, υπέβαλε συμπληρωματικό σχέδιο προδιαγραφών το υπό διαβούλευση Β' σχετικό της ανάρτησης (βλέπε  β ηλεκτρ. διεύθυνση).

Και τα δυο αυτά κείμενα βρίσκονται αγαπητοί συνάδελφοι υπό την κρίση σας και πρέπει να πάρετε θέση για να προλάβετε άλλη μια υπουργική απόφαση η οποία αν εκδοθεί έτσι όπως προτείνεται από την ΚΔΥ, θα μας προσβάλλει βάναυσα, τόσο ως δασολόγους, όσο και προπάντων ως πολίτες που αγωνιούν για το μέλλον της δασοπονίας, η οποία ως πρωτογενής τομέας της οικονομίας μπορεί και πρέπει να παίξει σημαντικό ρόλο στην πολυπόθητη οικονομική ανάκαμψη και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας μας.

Δεν θα αναλύσω εδώ το περιεχόμενο των δυο σχεδίων του ΓΕΩΤΕΕ και του ΤΕΙ, σχετικά κείμενα μπορείτε να βρείτε στην κατωτέρω (β) ηλεκτρονική διεύθυνση (βλέπε τα υπ΄αριθμ 5, 6 και 7 κείμενα), όπου έχουν καταχωρηθεί οι παρατηρήσεις που στάλθηκαν ήδη στην κεντρική δασική υπηρεσία (ΚΔΥ).

Δεν μπορώ όμως να μην επισημάνω την ευθύνη της ΚΔΥ η οποία όχι μόνο απέκρυψε, από το τρίτο σχετικό της διαβούλευσης, δηλαδή την "Πρόταση πλαισίου Σύνταξης νέων Προδιαγραφών Μελετών Δασών & Δασικών Οικοσυστημάτων", το σχέδιο προδιαγραφών του ΙΔΕ (2008) που είχε προηγηθεί και το οποίο θα μπορούσε να δώσει ένα μέτρο σύγκρισης, αλλά έβγαλε στον αέρα δυο κείμενα τα οποία, εκτός του ότι είναι ακατάλληλα για κείμενα προδιαγραφών, δεν έχουν επίσης καμιά σχέση μεταξύ τους. Κανένα από τα δυο δεν αναφέρεται στο έτερο, αν και η ΚΔΥ θεωρεί ότι το κείμενο του ΤΕΙ έρχεται να συμπληρώσει το κεφάλαιο 2 του σχεδίου του ΓΕΩΤΕΕ. Διαπιστώνονται εκτεταμένες επικαλύψεις μεταξύ των δυο σχεδίων και επαναφορά στο κείμενο του σχεδίου του ΤΕΙ, ατεκμηρίωτων απόψεων και λανθασμένων μαθηματικών τύπων του κειμένου του ΓΕΩΤΕΕ που είχαν ήδη απορριφθεί (του κεφ. 2 που εξαιρέθηκε).

Κανένας απολύτως συντονισμός μεταξύ των δυο κειμένων, αφού η εφαρμογή απόψεων του ΤΕΙ, ειδικά όσον αφορά την κατηγοριοποίηση των δασών και τη διαίρεση του δάσους, ακυρώνει αυτομάτως ολόκληρη την πρόταση του ΓΕΩΤΕΕ. Καμιά εισηγητική έκθεση, σε κανένα από τα υπό διαβούλευση τρία κείμενα, με αποτέλεσμα να μην γνωρίζει κανείς: α) γιατί παρουσιάζονται τα εν λόγω κείμενα προς διαβούλευση και σε ποια από τις τέσσερις κατηγορίες δασοπονικών μελετών, που προβλέπονται στη δασική νομοθεσία (Δασοπονικά ή Διαχειριστικά Σχέδια/ μόνιμα ή προσωρινά, Δασοπονικές ή Διαχειριστικές Εκθέσεις, Πίνακες Υλοτομίας και Δασικές Απαγορευτικές Διατάξεις) αναφέρονται; β) ποια είναι η συνάφεια μεταξύ των υπό διαβούλευση σχεδίων; και γ) ποιες είναι οι αναγκαιότητες που επέβαλαν την αλλαγή του υφιστάμενου πλαισίου προδιαγραφών και ποιες αλλαγές επέρχονται (και γιατί) στο κείμενο των ισχυόντων μέχρι σήμερα προδιαγραφών;

Κάτω από τέτοιες συνθήκες και προϋποθέσεις, που δημιουργούν αποφάσεις και προτάσεις όπως οι ανωτέρω, η απειλή υποβάθμισης του κλάδου της δασοπονίας είναι δεδομένη και επιτείνεται, αγαπητοί συνάδελφοι, ακόμα παραπέρα και από το γεγονός της ασυνέχειας και της διάσπασης που υπάρχει σήμερα μεταξύ κεντρικής δασικής υπηρεσίας (ΚΔΥ) και των περιφερειακών δασικών υπηρεσιών (ΠΔΥ). Το γεγονός αυτό αποστασιοποιεί τα στελέχη της ΚΔΥ από την ουσιαστική δασοπονική δράση και καθιστά αδύνατη την άσκηση οποιασδήποτε αποδοτικής και σύγχρονης δασικής πολιτικής. Ενώ, από την άλλη πλευρά, οι ΠΔΥ, υποβαθμισμένες διοικητικά, οικονομικά και χωρίς σύγχρονη και επαρκή τεχνική και επιστημονική υποστήριξη, αναγκάζονται να υλοποιούν υλοτομικές εργασίες με πίνακες υλοτομίας και παρατάσεις διαχειριστικών σχεδίων που έληξαν προ δεκαετιών και τη δασική παραγωγή να βαίνει με την πάροδο των ετών συνεχώς μειούμενη. Από το 1988 που η παραγωγή ήταν 2,8 εκατ. κ.μ. ετησίως, μειώθηκε το 2000 σε 1,9 εκ.κ.μ.(στο 67%) και το 2011 σε 1,5 εκ.κ.μ (στο 53%), η δε θρυλούμενη παραγωγική ανασυγκρότηση της δασοπονίας να παραπέμπεται συνεχώς στις καλένδες και παραμένει όνειρο απατηλό.

Ανάγκη εγρήγορσης, αγαπητοί συνάδελφοι, πριν τα κλασικά σχέδια αειφορικής διαχείρισης των δασών, που εξασφαλίζουν ακόμα και σήμερα έναν στοιχειώδη αειφορικό σχεδιασμό στη δασοπονία, μετατραπούν σε κάποιο είδος περιβαλλοντικών μελετών με ασαφές και νεφελώδες περιεχόμενο, ενώ η δασολογία θα αναλογίζεται αν πρέπει να παραμείνει αυτόνομη ως επιστήμη ή πρέπει να προσαρτιστεί σε κάποιο τμήμα μηχανικών περιβάλλοντος ή ακόμα και βιολόγων.

Ηλεκτρονικές διευθύνσεις:

α) Αλληλογραφία με φορείς:  

https://www.dropbox.com/sh/enyfgu4hph0yk17/AABxWPttm-i0MR0eSWiSpc4La?dl=0

β) Προδιαγραφές - Δημόσια διαβούλευση 2017 (κείμενα διαβούλευσης και παρατηρήσεις) :

https://www.dropbox.com/sh/99vb36zbvq3fxl3/AADueupJXwTRoBdQuPwzuFTta?dl=0

γ) Πιλοτικές εφαρμογές:

https://www.dropbox.com/sh/c8j92zw6y88p1sf/AADpOmHoS8kWGPsgWR9WesT9a?dl=0

Θεσσαλονίκη, Ιανουάριος 2017

Με φιλικούς χαιρετισμούς

Δρ. Σ. Γκατζογιάννης, ειδικός σε θέματα διαχείρισης δασών

Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Georg August Universität Göttingen Γερμανίας  

τ. Λέκτορας Δασολογίας στο Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής του Α.Π.Θ. (1985-1990)

τ. Τακτικός ερευνητής και Προϊστάμενος του Εργαστηρίου Δασικής Διαχειριστικής και Οικονομικής του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών, ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. (1991 - 2011)

-----------------------------

Δνση: Μαιώτιδος 16, 55133, Καλαμαριά Θεσσαλονίκης, Τηλ. 2310 438375

E-mail: sgatzo@gmail.com

gatzogiannis.blogspot.com (Διαχείριση δασικών οικοσυστημάτων)

ΦΑΚΕΛΟΙ του DROPBOX

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ & ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ   

Σύντομο βιογραφικό

Αναλυτικά βιογραφικά στοιχεία και στοιχεία επιστημονικής και επαγγελματικής δραστηριότητας.

Πλήρης κατάλογος εργασιών

Για πρόσβαση πατήστε εδώ

ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΦΟΡΕΙΣ/ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

Καταχωρούνται εδώ επιστολές που απευθύνονται στη κεντρική διοίκηση των Δασικών Υπηρεσιών ή και άλλους φορείς και αναφέρονται σε σοβαρά θεσμικά ζητήματα, παραλείψεις ή και αποφάσεις της διοίκησης που επηρεάζουν το μέλλον της ελληνικής δασοπονίας, καθώς και πρωτοβουλίες και εισηγήσεις που μπορούν να συμβάλλουν στην πρόοδο της δασοπονίας.

Σε τρέχουσα βάση έχουν καταχωρηθεί επιστολές που αφορούν: 

1. Την Υπουργική απόφαση 115963/6070/2014 (ΦΕΚ Β’ 2980): Έγκριση Οδηγού Εφαρμογής Υποδείγματος για την Εκτίμηση της Αξίας Δασικής Γης στην Ελλάδα.
2. Υποβολή ενός πρότυπου σχεδίου διαχείρισης δασών και προτάσεις για συγκρότηση ομάδας εργασίας σε ζητήματα διαχείρισης δασών (2015)
3. Οι ΕΠΜ και τα διαχειριστικά σχέδια των δασών κλειδιά για χωροταξία και παραγωγική ανασυγκρότηση της υπαίθρου (2016).
4. Υποβολή στη ΓΔΔ Σχεδίου Προδιαγραφών Εκπόνησης Διαχειριστικών Μελετών (Γκατζ. 2007)
5. Επιστολές προς ΓΕΩΤΕΕ για το σχέδιο προγραφών του ΓΕΩΤΕΕ (2009, 2011)
6. Διαβίβαση προς ΓΔΔ&ΦΠ κριτικής για το σχέδιο προδιαγραφών του ΓΕΩΤΕΕ (2009)
7. Επιστολή προς Δνσεισ Δασών της ΚΥ για Πάρκα και Άλση - Προδιαγραφές)

Για πρόσβαση πατηστε εδώ

ΔΑΣΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ

Καταχωρούνται εδώ άρθρα γενικότερου δασολογικού ενδιαφέροντος που σκοπό έχουν την κατανόηση της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η ελληνική δασοπονία κατά τις τελευταίες δεκαετίες (1980->2016), αλλά και την προβολή μέσων και θέσεων που μπορούν να βοηθήσουν στην επίλυση σοβαρών ζητημάτων, όπως:

                    Οι αλλαγές στον ορισμό του δάσους του έτους 2002 (εργ. Α42)

                    Η περιβαλλοντική διάσταση της δασικής οικονομίας (εργ. Β1)

                    Η ανάκαμψη των Δασ. Υπηρεσιών ως μέσο για τη σωτηρία της δασοπονίας (Α47)

                    Η πολιτική δασικής έρευνας (Β3)

                    Η σχεδιασμένη πολιτική ανάπτυξης και προστασίας των δασών (Β8, Β9)

Για πρόσβαση πατήστε εδώ

ΒΙΒΛΙΑ

Σύγχρονη θεωρητική αλλά και εφαρμοσμένη γνώση στους τομείς τη Δασικής Διαχειριστικής και της Δασικής οικονομικής μπορεί κανείς να αποκτήσει μελετώντας τα συγγράμματα που καταχωρούνται στο φάκελο αυτό. Πολυάριθμο παραδείγματα εφαρμογών που αναπτύσσονται στα συγγράμματα αυτά μπορούν επίσης να αποτελέσουν σημαντικά βοηθήματα για την επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων δασικής διαχείρισης και οικονομικής ανάλυσης.

Σημαντικά στοιχεία για το ζήτημα των δασικών πυρκαγιών και για την επιλογή ειδών κατά τις αναδασώσεις μετά από δασικές πυρκαγιές, όπως επίσης και για τη διαχείριση της ορνιθοπανίδας στην Ελλάδα δίνονται επίσης στα βιβλία Γ7 και Γ6. 

Για πρόσβαση πατηστε εδώ

ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΑΣΩΝ

Στον παρόντα φάκελο καταχωρούνται πολύτιμα βοηθήματα που αποτελούν αναντικατάστατα εργαλεία για την απογραφή και διαχείριση δασών, την οικονομική ανάλυση και την εκπόνηση δασοπονικών μελετών, μεταξύ αυτών:

     Μαζοπίνακες

     Πίνακες κατηγοριών προϊόντων

     Συστήματα σταθμοδεικτικών καμπυλών

     Πίνακες παραγωγής

     Κλείδες αξιολόγησης των εκτός ξύλου Δασικών λειτουργιών

Αναλυτικότερες πληροφορίες για τα βοηθήματα αυτά δίνονται στο "ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ για ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ" του παρόντος φακέλου.

Για πρόσβαση πατηστε

Πρόσβαση μέσω του συνδέσμου:

https://www.dropbox.com/sh/yfovs1rd4w6ypwf/AAD3jDviBVWMq5nc_MZRb9bOa?dl=0

ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΠΙΛΟΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

Εδώ καταχωρήθηκαν χαρακτηριστικές περιπτώσεις μελετών που μπορούν να λειτουργήσουν ως υποδείγματα για τη διαχείριση ευρείας κλίμακας δασών, όπως είναι:

               Τα δάση πολλαπλών χρήσεων (περίπτωση δημοσίου δάσους Παλαιοκάστρου, Δ19)

               Τα δάση που βρίσκονται στο δίκτυο Natura 2000 (η περίπτ. μαύρης πεύκης Δ40)

               Τα δάση ξυλοπαραγωγής (η περίπτωση του δάσους Ταξιάρχη (Δ10)

               Τα δάση αναψυχής, η περίπτωση του περιαστικού δάσους Θεσσαλονίκης (Δ9)

               Οι Εθνικοί Δρυμοί, η περίπτωση του ΕΔ Βίκου Αώου (Δ10)

               Τα παραγωγικά δάση εντός του δικτύου Natura 2000 (Δ18)

Για πρόσβαση πατηστε εδώ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΑΣΩΝ

Στον παρόντα φάκελο καταχωρήθηκε μια σειρά ανακοινώσεων για πληροφοριακά συστήματα που υποστηρίζουν την διαχείριση σύνθετων και απαιτητικών προβλημάτων των ελληνικών δασών. Τα προγράμματα αυτά αναπτύχθηκαν για να διευκολύνουν τη μεταφορά στην ελληνική δασοπονική πράξη της τεχνολογίας των η/υ και ιδιαίτερα των γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών και των βάσεων δεδομένων.

Η κατάρτιση ενός σύγχρονου διαχειριστικού σχεδίου με τη βοήθεια της Ms Access (εργ Α41), η εισαγωγή των γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών στο σχεδιασμό της διαχείρισης ενός δάσους, την κατάρτιση αντιπυρικού σχεδίου και την εν γένει αντιπυρική προστασία (εργ. Α37 και Α46), όπως επίσης και η πρόβλεψη της αμοιβής κατάρτισης ενός σύγχρονου διαχειριστικού σχεδίου (εργ. Α45), είναι μερικά ζητήματα στα οποία εστιάζουν τα εν λόγω προγράμματα. Στον παρόντα φάκελο καταχωρήθηκαν ανακοινώσεις και εγχειρίδια χρήσης των προγραμμάτων ενώ τα αντίστοιχα "software" είναι επίσης διαθέσιμα σε κάθε ενδιαφερόμενο μετά από σχετικό αίτημα.

Χαρακτηριστικά στοιχεία των προγραμμάτων αυτών δίνονται και στο ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ του παρόντος φακέλου.

Για πρόσβαση πατηστε εδώ

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΑΣΩΝ

Ένα πολύ μεγάλο ζήτημα, το οποίο αποτυπώνει την αδυναμία της ελληνικής δασοπονίας να κάνει βήματα μπροστά, είναι αυτό των προδιαγραφών εκπόνησης δασοπονικών μελετών, αφού το θεσμικό καθεστώς που διέπει το εν λόγω ζήτημα ρυθμίζεται με τις εγκυκλίους α) 10223/958/1953 «Οδηγίαι επί της συντάξεως των διαχειριστικών εκθέσεων των δημοσίων και μη δασών» και β) 158072/1120/1965 «Προσωριναί πρότυποι τεχνικαί προδιαγραφαί εργασιών συντάξεως δασοπονικών και λοιπών μελετών δασών και δασικών εκτάσεων».
Θλιβερό γεγονός δεν είναι τόσο η παλαιότητα των προδιαγραφών αυτών όσο το γεγονός ότι η εγκύκλιος του 1965 παραπέμπει, για την αντιμετώπιση βασικών αποφάσεων διαχείρισης των δασών, σ' αυτήν του 1953, η οποία όμως δεν αναφέρεται σε Δασοπονικά ή διαχειριστικά σχέδια, όπως προβλέπει (και επιβάλλει) η δασική νομοθεσία, αλλά σε "ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ", δηλαδή σε πρακτικές που εφαρμοζόταν προπολεμικά, όταν δεν υπήρχε καν η δυνατότητα για μια συστηματική απογραφή και αξιολόγηση των δασών και η εκμετάλλευσή τους βασιζόταν σε ένα είδος "αναγνωριστικών εκθέσεων" και μελετών.

Οι αιτίες για την αδράνεια αυτή, τις οποίες μπορεί κανείς να επικαλεστεί, είναι δυο. Η πρώτη έχει να κάνει με τις εξελίξεις στον κοινωνικό και τον τεχνολογικό τομέα. Από τη μονή χρήση και στην ξυλοπαραγωγή προσανατολισμένη διαχείριση των δασών της δεκαετίας του '60 φθάσαμε σήμερα στην πολλαπλή χρήση και στη διαχείριση δασών υπό καθεστώς προστασίας. Η τηλεπισκόπηση, η στατιστική, η ανάπτυξη της δασικής έρευνας σε όλους του τομείς και κατά τις τελευταίας δεκαετίες η ανάπτυξη των πληροφοριακών συστημάτων διαμόρφωσαν ένα νέο τοπίο με τεράστια σημασία για τη δασική διαχείριση.

Όλα αυτά αποτέλεσαν εξελίξεις δύσκολα αφομοιώσιμες από τη δασική διοίκηση και ειδικά την κεντρική δασική υπηρεσία, η οποία από τη δεκαετία του '80 υπέστη τέτοια "μετάλλαξη" ώστε οι οποιασδήποτε αποφάσεις δασικής πολιτικής να μην παίρνονται μετά από ζύμωση μεταξύ των δασικών και το τεχνικό συμβούλιο δασών, αλλά να δρομολογούνται από τα υπουργικά γραφεία και με βάση τις κοντόφθαλμες πολιτικές σκοπιμότητες και τον κομματικό αντίκτυπο.

Ο τρόπος αυτός λειτουργίας της κεντρικής διοίκησης και ειδικά η αποσύνδεσή της από τις περιφερειακές δασικές υπηρεσίες και την αποστέρησή της από έμπειρα στελέχη της δασοπονικής πράξης, δηλαδή των Δασαρχείων της Περιφέρειας, την καθιστούν αδύναμη να επεξεργαστούν λύσεις όχι μόνο για το ζήτημα των τεχνικών προδιαγραφών αλλά και για πολλά άλλα ζητήματα δασικής πολιτικής. Τα στελέχη δε της ΚΥ, μπροστά στις δυσκολίες αυτές, προσπαθούν με επιλύσουν σοβαρά ζητήματα μετατρέποντας ερευνητικά αποτελέσματα απευθείας σε υπουργικές αποφάσεις χωρίς προηγούμενη δημόσια διαβούλευση και προπάντων χωρίς διεξοδική επεξεργασία και την απαιτούμενη προσαρμογή τους από τους δασολόγους που θα τις εφαρμόσουν στην πράξη. Αποτέλεσμα της διαδικασία αυτής είναι να υπάρχει σοβαρή αμφισβήτηση και αδυναμία ανταπόκρισης των αποφάσεων στα πραγματικά προβλήματα της πράξης. Χαρακτηριστικά είναι δυο πρόσφατα παραδείγματα, το ένα έχει να κάνει με τον "οδηγό Εφαρμογής Υποδείγματος Εκτίμησης της Αξίας της Δασικής Γης στην Ελλάδα", που δημοσιοποιήθηκε με την Υπουργική απόφαση 115963/6070/ 4 Νοεμ. 2014 (ΦΕΚ Β’ 2980) και το δεύτερο με τις "Προδιαγραφές Σύνταξης των μελετών Διαχείρισης Πάρκων και Αλσών" (Υπουργική απόφαση ΥΠΕΚΑ 133384/6587/23-12-2015 (ΦΕΚ 2828/2015, Τ.2)). Η πρώτη οδηγεί σε εξωπραγματικές εκτιμήσεις (βλέπε κριτική αξιολόγηση στην εργασία Β18 στο φάκελο "ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΦΟΡΕΙΣ") και η δεύτερη, πέραν των αδυναμιών που παρουσιάζει (βλέπε εργασία Ε7 στον παρόντα φάκελο), προβλέπει και αρμοδιότητα ΓΕΩΠΟΝΟΥ για την εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων ΑΛΣΩΝ, δηλαδή δασικών οικοσυστημάτων.

Για να ξεπεραστεί ο βραχνάς αυτός της αναποτελεσματικότητας των στελεχών της ΚΥ προτάθηκε στον Γενικό Δντή Δασών (βλέπε σχετική "Επιστολή προς ΔΗΜΟΠΟΥΛΟ για ΔΙΑΧ ΣΧΕΔ Παλαιοκάστρου 2014" στο φάκελο "ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΦΟΡΕΙΣ") η συγκρότηση ομάδας εργασίας με τακτικό και μόνιμο χαρακτήρα από δασολόγους της Κεντρικής Υπηρεσίας και των Δ/νσεων Δασών των Περιφερειών με αποστολή τη διαρκή τεχνική και επιστημονική υποστήριξη των δασικών υπηρεσιών.

Πλην όμως τόσο αυτή όσο και άλλες προτάσεις που διατυπώθηκαν κατά καιρούς για την αναδιοργάνωση των δασικών υπηρεσιών (βλέπε πχ. εργασ. Α47 &Α48 στο φάκελο "ΔΑΣΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ) φαίνεται να μην τελεσφορούν με αποτέλεσμα οι ανησυχίες για το μέλλον των δασικών υπηρεσιών και της δασοπονίας συνολικότερα συνεχώς να αυξάνουν.

Ήδη τα σημάδια παρακμής και απώλειας ακόμα και κλασικής και γενικά ισχύουσας γνώσης στον τομέα της διαχείρισης των δασών δυστυχώς πολλαπλασιάζονται με ευθύνη εδώ όχι μόνο των ανθρώπων της πράξης αλλά και αυτών που έπρεπε να είναι θεματοφύλακες της γνώσης και της επιστήμης.

Στον παρόντα φάκελο καταχωρούνται μια σειρά από προσπάθειες και προτάσεις που είναι σε θέση να φέρουν τη διαχείριση των δασών από τη δεκαετία του '60 στο σήμερα, χωρίς όμως αποτέλεσμα και αυτό με ευθύνη στελεχών της κεντρικής δασικής διοίκησης, αλλά και με τη συνδρομή δασολόγων που δεν θέλουν να δουν τη δασοπονία να προοδεύει, είτε για λόγους ιδιοτέλειας, αφού πχ. η χρησιμοποίηση των εξισώσεων προσαύξησης¹⁾ βολεύει κάποιους ιδιώτες μελετητές δασολόγους να πληρώνονται χωρίς να καταβάλουν κόπο, είτε ακόμα και για λόγους μισαλοδοξίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα στην προκειμένη περίπτωση είναι η μη έγκριση των τεχνικών προδιαγραφών του ΙΔΕ / ΕΘΙΑΓΕ που περιλαμβάνει η εργασία Ε7 στον παρόντα φάκελο, αν και προηγήθηκαν τεράστιες προσπάθειες για το σκοπό αυτό (βλέπε εργασία Ε6: Το Ιστορικό της Μη έγκρ. Προδιαγρ. Διαχ. δασών (Γκατζ. 2015) στον παρόντα φάκελο.

Αναλυτικά στοιχεία της εισηγητικής έκθεσης για τις προδιαγραφές που αναπτύχθηκαν από το Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής του ΙΔΕ/ ΕΘΙΑΓΕ και αποτυπώνονται στην εργασία: "Ε7. Σχέδιο προδιαγραφών εκπόνησης σχεδίων διαχείρισης δασών/ δασικών οικοσυστημάτων. Β’" δίνονται στο "ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ για ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΔΙΑΧ. ΜΕΛΕΤΏΝ" που καταχωρήθηκε επίσης στον παρόντα φάκελο.

--------------------------------------------

¹⁾ Απόφαση της Γενικής Δνσης Δασών 74579/3022/11 Ιουλίου 1991, Παρ. 1. Ανάλυση τιμών και τιμολόγιο εργασιών εκπόνησης δασοπονικών μελετών.

Για πρόσβαση πατηστε εδώ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΑΣΩΝ

Οι επαναστατικές αλλαγές που έλαβαν χώρα στον τομέα της διαχείρισης των δασών κατά τις τελευταίες δεκαετίες, από την τηλεπισκόπηση και τη στατιστική μέχρι τη δορυφορική τεχνολογία, τα γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών, τις βάσεις δεδομένων, τα πληροφοριακά συστήματα και το διαδίκτυο, σε συνδυασμό με νέες πολιτικές της ΕΕ στον τομέα των δασών (αειφορική διαχείριση, πολυλειτουργική δασοπονία, οδηγία 92/43 ΕΟΚ και προστατευόμενες περιοχές κλπ.) αποτέλεσαν καθοριστικές εξελίξεις στις οποίες όφειλε και η δασική έρευνα να ανταποκριθεί προκειμένου να δώσει στη δασοπονική πράξη τα εργαλεία εκείνα που θα της επέτρεπαν να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.

Το Εργαστήρια Δασικής Διαχειριστικής του ΙΔΕ, με επικεφαλής τον γράφοντα συνέβαλε κατά τις τελευταίες δεκαετίας στην ανάπτυξη μιας σειράς καινοτομιών οι οποίες εστιάζουν στα ακόλουθα επιμέρους ζητήματα:

α) Στη θεωρία του κανονικού δάσους και το σχεδιασμό της αειφορίας των δασών για υποσκίως αναγεννώμενα δάση

β) Στην πολλαπλή χρήση και διαχείριση των δασών

γ) Στην ενσωμάτωση παραμέτρων των εκτός ξύλου δασικών λειτουργιών στη διαχείριση των δασών    

δ) Στην ανάπτυξη εφαρμογών και την εισαγωγή νέων τεχνολογιών στη διαχείριση των ελληνικών δασών  

Συνοπτική παρουσίαση των καινοτομιών αυτών δίνεται στο αρχείο: "ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ για ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΑΣΩΝ" που καταχωρήθηκε στον παρόντα φάκελο, ενώ αναλυτική περιγραφή τους στις αντίστοιχες εργασίες του ιδίου φακέλου. 

Για πρόσβαση πατηστε εδώ